Automatyka przemysłowa – robotyzacja produkcji jest integralną częścią automatyzacji przemysłowej. Z kolei automatyzacja oznacza zastąpienie pracy wykonywanej przez człowieka procesami realizowanymi automatycznie przez dowolne systemy zrobotyzowane na skalę przemysłową. Często można zaobserwować, jak duże przedsiębiorstwa wprowadzają zastosowanie robotów uniwersalnych w celu pozytywnej modyfikacji przepływu pracy i zaoszczędzenia wysiłku, czasu i pieniędzy na pracy ludzkiej oraz zwiększenia wydajności systemu jako całości.
Czym różni się robotyzacja od automatyzacji?
Automatyzacja to szerokie pojęcie, które opisuje wszystkie procesy, które są wykonywane automatycznie, przy użyciu oprogramowania lub robotów. Oznacza to, że są to zadania wykonywane bez interwencji człowieka. Robotyzacja obejmuje tylko tę część tej praktyki, kiedy fizyczne mechanizmy zastępują ludzi.
Co daje robotyzacja produkcji?
Robotyzacja procesów przemysłowych daje niezaprzeczalną przewagę w zwiększeniu wydajności produkcji, zwiększeniu liczby wytwarzanych produktów w jednostce czasu, poprawie ich jakości i obniżeniu kosztów. Gdzie jest stosowana automatyzacja produkcji? Coraz częściej w zautomatyzowanym systemie kontrola odbywa się automatycznie, a człowiekowi pozostają tylko najważniejsze decyzje. Obecnie automatyzacja procesów produkcyjnych znajduje zastosowanie: w budowie maszyn, produkcji różnego rodzaju urządzeń i jednostek oraz innych gałęziach przemysłu.
Zalety robotyzacji produkcji
Główną zaletą takich innowacji jest to, że specjalistyczny sprzęt można łatwo przekonfigurować do pracy z doskonałymi innymi produktami lub ich częściami. Aby to zrobić, po prostu trzeba zmienić program sterujący. W ten sposób uzyskuje się znaczną część oszczędności zasobów. Robotyzacja produkcji jest szczególnie ceniona i stosowana w branżach zajmujących się produkcją różnych części. Prawie połowa tych produktów jest produkowana w niewielkich ilościach. Tak więc, aby przekonfigurować sprzęt z jednego parametru na drugi, trzeba poświęcić prawie 95% czasu pracy. Na produkcję bezpośrednią pozostaje tylko 5% czasu pracy. Robotyzacja pomaga znacznie skrócić proces rekonfiguracji, a tym samym znacznie zwiększyć wydajność systemu. Kolejną wyraźną zaletą jest oszczędność stosowanych surowców i materiałów. Stopień oszczędności zależy od ogólnej racjonalnej organizacji wydatków na surowce. Jeśli wszystko zostanie poprawnie obliczone, koszty materiałów można dość poważnie obniżyć.
Jakie roboty są używane w produkcji?
W przypadku sektora przemysłowego stosuje się pojęcie robotów przemysłowych. To specjalistyczny sprzęt, który zawiera listę konkretnych funkcji. Może pracować na pięciu lub więcej programach. Głównym zadaniem jest wykonywanie tych funkcji.
Pomiędzy nimi:
- Manipulacja narzędziami.
- Manipulacja szczegółami.
- Manipulacja dodatkowymi materiałami.
Istnieją cztery typy robotów przemysłowych:
- Roboty specjalistyczne.
- Manipulatory robotyczne (mechaniczne ramię).
- Roboty do konserwacji obrabiarek.
- Roboty współpracujące.
Z kolei roboty specjalistyczne dzielą się na:
- Roboty do spawania.
- Roboty malarskie.
- Roboty paletyzujące.
Ramiona robota obejmują:
- Tradycyjne roboty.
- Roboty delta (najszybsze roboty przemysłowe).
- Roboty takie jak SCARA (selektywne ramię robota do montażu zgodności).
Robotyzacja przedsiębiorstwa – dobra czy zła?
Jak każdy przepływ pracy, robotyzacja ma pozytywne i negatywne właściwości. Zawsze należy opierać się na celach i zadaniach konkretnego przedsiębiorstwa. Gdzieś takie rozwiązanie będzie prawdziwym odkryciem, w innych miejscach prawie nic nie zmieni, a być może pogorszy sytuację.
Trzeba rozważyć pozytywne i negatywne cechy robotyzacji produkcji:
- Wydajność to główny plus, który tak bardzo lubią wszyscy właściciele zakładów produkcyjnych.
- Sprzęt pomaga w zapewnieniu nieprzerwanej produkcji, oszczędzając czas i wysiłek oraz zwiększając zysk przedsiębiorstwa.
- Oszczędności na płacach. Im mniej pracowników trzeba zatrudnić na produkcji, tym mniej pieniędzy zostanie przeznaczonych na pensje i podatki.
- Poprawa jakości produktów. W produkcji, zwłaszcza przy produkcji seryjnej wyrobów, niezmiernie ważna jest dokładność i minimalizacja wad.
- Zmniejszenie ryzyka dla zdrowia pracowników. Niektóre branże są bardzo szkodliwe dla zdrowia ludzkiego. Należą do nich np. huty czy miejsca, w których prowadzone są prace malarskie lub spawalnicze.
- Oszczędzanie przestrzeni. Roboty mają własne miejsce pracy i zajmują jego niewiele.
- Oszczędność czasu i pieniędzy na konserwacji. Nowoczesny sprzęt jest dość odporny na zużycie. Do prawidłowego funkcjonowania przez długi czas wymaga minimum czynności.
Wady robotyzacji produkcji:
- Wysoki koszt sprzętu. Im mądrzejszy i bardziej zwrotny robot, tym wyższy koszt. Niemal niemożliwe jest wyliczenie z góry korzyści i możliwości wprowadzenia takiego usprawnienia. W końcu każdy sprzęt może zawieść w najbardziej nieoczekiwanym momencie. A pieniędzy na jego pilną naprawę może nie być.
- Redukcja personelu. Wypieranie pracowników o niskich kwalifikacjach. Jest to szczególnie widoczne w krajach rozwiniętych, gdzie robotyzacja jest w pełnym rozkwicie. Przedsiębiorstwo nie zawsze jest w stanie zaoferować takiemu pracownikowi nowe, odpowiadające mu stanowisko.
Zalety robotyzacji produkcji wyraźnie przeważają. Jednak staje się oczywiste, że stać na to duże przedsiębiorstwa z dobrym budżetem. Z drugiej strony ratuje miejsca pracy dla pracowników małych firm.