Jak powstają złoża soli kamiennej? Sól kamienna, którą możemy spotkać również pod bardziej profesjonalną nazwą taką jak „halityt”, jest niezwykle popularna. Towarzyszy nam chociażby pod postacią soli kuchennej czy soli przemysłowej, która używana jest w przypadku oblodzenia chodników i dróg. Obecnie ciężko wyobrazić sobie funkcjonowanie bez soli, której zastosowanie jest niezwykle szerokie zarówno w branży chemicznej, spożywczej, a nawet do budowy aparatury pomiarowej. Stosowania jest również w medycynie naturalnej i kosmetyce. Wygląda więc na to, że sól jest wszechobecna!
Zakłada się, że już w egipskich dokumentach można było znaleźć informację o soli. Mało kto jednak pewnie zdaje sobie sprawę w wyniku czego możemy korzystać z dobrodziejstw tego minerału.
Charakterystyka soli kamiennej
Halit stanowi minerał, którego głównym składnikiem jest chlorek sodu. Powstaje w wyniku krystalizacji słonych jezior i morskich wód. Jego charakterystycznymi cechami jest rozpuszczalność w wodzie i dobre przewodnictwo cieplne. Pod wpływem odpowiednio dobranej temperatury może ulegać nawet odkształceniom. Najczęściej możemy ją spotkać jednak pod postacią kryształu o formie sześcianu. Z kolei za sprawą ciśnienia, minerał ten jest zdolny do zmiany swoich właściwości fizycznych.
Gdzie możemy spotkać złoża tego minerału? Występują one m.in. na Kujawach, na Dolnym Śląsku, w Wielkopolsce czy Małopolsce (w tym przypadku nie są one już jednak eksploatowane). Zdarzało się, że przy okazji poszukiwania złóż innych surowców odkrywano właśnie złoża soli kamiennej! Nie oznacza to jednak, że złoża występują jedynie w Polsce. Są one niezwykle powszechne również w krajach takich jak Włochy, Francja, Hiszpania, Indie itp., czyli w rejonach, które wyróżniają się suchym klimatem.
Najpopularniejszym obiektem, który każdy Polak kojarzy z kopalnią soli jest rzecz jasna ta znajdująca się w Wieliczce. Obecnie kopalnia nie funkcjonuje, a stanowi jedynie atrakcję turystyczną w postaci muzeum. Według statystyk z 2013 roku, w samej Polsce wydobyto 4,2 miliony ton tego minerału.
Złoża – czyli z czym to się wiąże?
Poszukiwanie złóż surowców mineralnych wymaga niewątpliwie wysiłku. Obecnie w celu ich wykrycia, przeprowadza się tzw. badania złożowe, które są niezbędne jeżeli rozważamy założenie własnej kopalni.
Geologiczne badania złożowe http://www.gco-consult.com/www/pl/oferta/badania-terenowe.html to proces, który obejmuje szeroki wachlarz działań takich jak właśnie szukanie, badanie oraz rozpoznawanie złóż. Wymaga to więc specjalistycznej wiedzy, którą nie zawsze niestety posiadamy, tym bardziej, że działania te wiążą się także ze sporządzaniem dokumentacji.
Nic jednak straconego, ponieważ na rynku możemy spotkać się z licznymi firmami, które posiadają w swojej ofercie m.in odwierty, sporządzanie odpowiedniej dokumentacji złóż, czy wykonywanie projektów robót geologicznych. W przypadku soli kamiennej jej wydobycie odbywa się w około stu krajach na świecie! Niegdyś był to proces wyjątkowo niebezpieczny jednak wraz z rozwojem techniki czynność ta została udoskonalona dzięki maszynom, zapewniając przy tym wyjątkową skuteczność. Sprzęt, który się wykorzystuje jest jak najwyższej jakości i kładzie się nacisk, aby był przede wszystkim precyzyjny. Inwestycje z tym związane są aktywnie wspierane przez przedsiębiorstwa geologiczne.
Dziedzina zwana geologią…
Jakiekolwiek formy wydobywania surowców wymagają pomocy geologa. Innymi słowy działalność bez jego udziału nie ma prawa istnieć. To właśnie tacy specjaliści będą w stanie sprecyzować wielkość złóż i czy warto w ogóle rozważać i wydobycie z nich pożądanego minerału. Istotne w tym wypadku jest także to, aby geolog określił jaki wpływ może mieć kopalnia na otoczenie, w którym będzie się ona znajdowała.
Geologia jest dziedziną dobrze znaną w świecie nauki. Gdyby nie ona nie poznalibyśmy w tak dobrym stopniu interesujących nas minerałów, w tym również i soli kamiennej. W związku z ogromnym zapotrzebowaniem na tego typu usługi, wyodrębniono specjalny dział geologii, a mianowicie geologię złożową, która ma za zadanie poszukiwanie danych minerałów. Możemy zetknąć się również z takimi dziedzinami jak geologia kopalniana oraz geologia kopalin. Jeżeli temat ten jest dla nas ciekawy i chcemy zostać specjalistami w tym zakresie, uniwersytety i politechniki poszerzyły swoją ofertę edukacyjną o kierunek taki jak geologia górnicza. Studia możemy podjąć m.in. na Akademii Hutniczo-Górniczej w Krakowie lub na Politechnice Śląskiej.
Proces powstawania złóż soli kamiennej
Geologowie uważają, że złoża soli kamiennej powstają poprzez nagromadzenie chlorku sodu, pochodzącego z wyżej wspomnianych mórz i jezior. Niezbędny do tego jest proces ewaporacji, czyli odparowywania wody. Ponadto, musi występować odpowiedni klimat, a mianowicie klimat suchy i ciepły. Wskutek tego dochodzi do wytrącania się słabo rozpuszczalnych składników. Stężenie stopniowo wzrastało, a w ostatecznym rozrachunku krystalizowała się właśnie sól kamienna. Panuje przekonanie, że złoża powstały już około 250 milionów lat temu. Jednymi z najstarszych śladów świadczących o eksploatacji złóż soli kamiennej odnaleziono w Inowrocławiu. Najprawdopodobniej miało to miejsce między VII a VIII w. p.n.e.
